ANESTEZİ VE REANİMASYON

Acil , aciliyeti geciktirilmiş – kısmen bekletilebilir ve bekleyebilen olmak üzere 3 grup olarak sınıflanabilir. Bu gruplardan birinde yer alacak hastanın ameliyatın ,üstteki sıralamada zamanlama açısından nerede olduğunu, operasyonu yapacak cerrah belirler. Anestezist ise , gereğinde diğer branşlardan (dahiliye,nöroloji,kardioloji vs. konsültasyon hasta değerlendirmeleri ile ) aldığı tıbbı bilgi ve ek dökümantasyonlarla ; elinde var olan teknik ve tıbbi koşullarıyla hasta ve cerrahisiyle ilgili düşünce ve kaygılarını cerraha ayrıca hasta ve / veya vasisine bildirmekle yükümlüdür. Cerrah, bu yönlendirme ve kaygıları (oluşabilecek sorunlar ) inceledikten sonra ,ameliyatı yapmaya karar verir.Anestezi uzmanı da hasta için anestezi yöntemini planlayacak, gerekli hazırlıklar yaparak uygulamada oluşabilecek yüksek riske rağmen ,ameliyatın başarılı olabilmesi için ( ameliyatın fayda zarar oranlarıyla ) elinden geleni yapmayı hedefleyecektir.
Ancak ameliyat kararının tüm sorumluluğu cerraha aittir.

Ameliyat öncesi konsültasyon amaçlı diğer klinik birimlerinden istenilen ise ; hastada önceden var olan tıbbi sorunların düzelme olasılığının olup olmayacağı yönündedir. Bu durumda ameliyat ekibinin hastasına olan yaklaşımı aşağıdaki şekilde olmalıdır.
Operatör ( cerrah ) tarafından hastaya yapılacak açıklama :

* ameliyatta yapılacak girişimin türü ve boyutu
* ameliyatın tekniği
* oluşabilecek sorun ve komplikasyonlar
* ameliyet zamanı
* ameliyat önce ve sonrası uygulamalar
* varsa hasta sorularını yanıtlama
şeklindedir...

Anestezist tarafından yapılacak açıklama :

* hasta ve cerrahiye göre belirlenebilen anestezi yöntemleri ve bunları olası riskleri
* ameliyat öncesi gerekli sıvı,gıda,ilaç vs. ayarlaması
* premedikasyon denilen hastayı fiziksel ve psikolojik olarak, belirli ilaçlarla ameliyata hazırlama. ( halk arasında cesaret iğnesi tanımı )
* hastanın istekleri,korku ve soruları göz önüne alınarak ameliyat sonrası bakım ve tedavisinin belirlenmesi biçimindedir.
Hasta ve yakınlarına girişimsel işlemler açıklanmalı ve her iki taraf ( hasta ve ilgili ekipman sorumluları ) arasında yazılı belge halinde imza altına alınmalıdır * hasta bilgilendirme ve onay formu * ( ilerde bakınız ).

Ameliyatın yapılabilirliğindeki aciliyet ne kadar az ise,riskler hakkında o derece geniş ve ayrıntılı konuşmak gereklidir.

RİSK TAHMİNİ VE DEĞERLENDİRME :

Anestezi riskinin belirlenmesi, anestezi uzmanınca var olan koşullar ile cerrahi gereklilik eşliğinde yapılmalıdır. Uluslararası geçerliliği ile son kabul gören risk değerlendirmesi ,Amerikan Anesteziologlar Birliğinin ( ASA ) sınıflamasıdır.Risk sınıflaması buna göre :

ASA-1 : Normal sağlıklı hastayı tanımlar ( cerrahisi harici klinik ve laboratuar bilinen patoloji yoktur )
ASA-2 : Genel durumu bozmayan,hafif hastalığı bulunan hastadır.(kontrollü komplikasyonsuz diabet , regüle olmuş komplikasyonsuz hipertansiyon gibi.. )
ASA-3 : Ağır , genel bir hastalığı bulunan ve gücü azalmış hastadır ( gizli kalp yetmezliği,geçirilmiş kalp krizi.. ).
ASA-4 : Sürekli hayati tehlike gösteren,inaktive edici hastalıklı durumdur (tedavisi olamayan kalp yetmezliği-solunum yetmezliği,ağır karaciğer ve böbrek yetmezliği ).
ASA-5 : Ameliyat yapılsada yapılmasa da, gelecek 24 saat içinde yaşamını sürdüremeyeceği beklenen ölümcül hastadır.

Anesteziye bağlı ölüm oranı çok düşüktür.Hastaların % 0,008 – 0,009 ‘u primer olarak anestezi uygulamalarıyla hayatını kaybeder.Oysa cerrahisi sırasında oluşan ölüm olaylarının % 0.05 oranı anestezi ile bağlantılıdır.Bu oranlar uluslararası kabul gören ortalama teorik rakamlardır. Alınan tüm emniyet standartlarına karşılık anestezi hasta için,hala bir fiziksel yük oluşturmaktadır ve kısmen yazgı ile ilgili,kısmen de insani veya teknik hatalara bağlı olarak meydana gelebilecek birçok ve oldukça tehlikeli sorun ve komplikasyon olasılıkları hala söz konusudur. Anestezi ve ameliyat için risk faktörleri: Hastanın var olan kalp dolaşım sistemindeki hastalıklarına,akciğer hastalıklarına,yandaş var olan diğer rahatsızlıklara,yapılacak ameliyatın türlerine ( acil ameliyatları, göğüs karın cerrahileri,kafa içi girişimler ki bunlar riski arttırır ) ,cerrahinin uzun sürmesine ,hastanın yaşına bağlı olarak farklılıklar gösterecektir. Tıbbi gelişme ve tekniğin mükemmelleşmesi sonucu hasta için anestezi riski gitgide azalmıştır. Özellikle basına intikal eden durumlarda,anestezi altında veya ölümle sonuçlanmayan bazı tıbbi sorunların , işlem sonucu bir hastanın ölümünün sıklıkla anestezi / anesteziste bağlanması son derece yanlıştır. Ülemizde adli makamlara intikal eden cerrahi sırasında ölüm dahil sorun ve komplikasyonlarda anestezinin sorumluluğu abartıldığı kadar olmamakta,anestezi alehine sonuçlanmış vakalar son sıralarda yer almaktadır.